Finance Online tarafından yapılan bir araştırmaya göre, SaaS, 2018’den 2020’ye kadar %51’den %73’e büyüme gösterdi ve 2023’ün sonuna kadar %86 oranında büyümesi bekleniyor.
Peki SaaS tam olarak nedir ve işletmelere ne gibi faydalar sağlar. Bu yazımızda bu soruların cevaplarına ve SaaS ile ilgili merak ettiğiniz her şeye detaylı olarak değineceğiz.
SaaS Nedir?
SaaS, genellikle abonelik modeliyle sunulan bir tür merkezi iş yazılımıdır. Çoğunlukla bulutta barındırılır ve bir internet bağlantısıyla erişilir. Satıcılar yazılımın kendisine ek olarak genişletilmiş hizmetler sunar.
Çoğu hizmet olarak yazılım ürününde ortak olan birkaç unsur vardır:
- Genellikle web tabanlı uygulamalar olarak sunulurlar.
- Barındırma merkezi bir yapıdadır. Satıcılar uygulamayı çalıştırmak için gerekli sunucuları ve veri tabanlarını muhafaza eder.
- BT sorumluluklarının çoğu satın alan işletme yerine SaaS satıcısına aittir.
- Çoğu durumda, SaaS ürünleri herhangi bir özel donanım gerektirmez.
- Çoğu SaaS ürünü kalıcı lisans yerine abonelik modeline göre fiyatlandırılır.
Kısacası, yazılım temel olarak bir hizmet olarak tüketilir ve genellikle yazılım lisansı, destek ve diğer ücretleri içeren yıllık veya aylık bir abonelik ücreti alınır.
Tek seferlik peşin ödeme ve yıllık bakım ücreti yerine yazılımın kullanım maliyetleri zamana yayılır. Bu, tam anlamıyla yazılımı tek seferlik satın alabileceğiniz bir üründen ziyade sürekli bir hizmet olarak sunulur.
SaaS ile Bulut Arasında Bir Fark Var Mı?
SaaS, bulutun bir alt kümesi olarak düşünülebilir. Bulut, ultra güçlü sunucular, bilgisayarlar ve veri tabanlarından oluşan karmaşık bir altyapıdır. Elde edilen hesaplama gücü daha sonra tüketicilere benzersiz gereksinimlerine göre kiralanır. Ölçeklenebilir hesaplama gücü fikri her büyüklükteki şirket için cazipti ve bu da bugün bildiğimiz bulutun hızla gelişmesine yol açtı.
Bulut aynı zamanda uygulamaların, araçların ve diğer yazılım programlarının uzaktan barındırılmasına ve bir internet bağlantısı aracılığıyla sunulmasına olanak tanır. Bu özellik SaaS çözümlerinin ve sağlayıcılarının yaygınlaşmasında çok önemli bir rol oynadı. Yazılım şirketleri, pahalı donanımlar ve diğer şirket içi ekipmanlar olmadan yazılımlarını tek bir merkezi konumdan sunabilir, kurabilir, yönetebilir ve geliştirebilir hale geldi.
Neden SaaS?
Hem küçük işletmeler hem de büyük kuruluşlar SaaS çözümlerinin değerinden yararlanır. Abonelik modeli çoğu iş uygulaması için uygun fiyatlı bir çözüm sunar. Aynı zamanda, çoğu hizmet çok az teknik bilgi gerektirir. SaaS ürünlerinin başlıca avantajlarından bazıları aşağıdakileri içerir:
- Çoğu SaaS çözümü, çalışmaya başlamak için sıfır altyapı gerektirir. Şirketler yazılımı web tabanlı uygulamalar kullanarak uygulayabilir.
- SaaS, kurumsal düzeyde yazılımlar için uygun fiyatlı bir seçenektir. Bu özellikle aksi takdirde oldukça pahalı olabilecek yazılımlar için geçerlidir (örneğin CRM, veri tabanı yönetimi ve iş zekası araçları). Bu, özellikle büyük yazılım çözümlerine yönelik kullandıkça öde yaklaşımı ile küçük işletmeler için geçerlidir.
- SaaS veri yönetimi için daha iyi bir yol sunar. Uygulamalar web üzerinde barındırıldığından, veriler genellikle otomatik olarak yedeklenir.
- SaaS ürünleri iş süreçlerine hızla adapte edilebilir ve uygulanabilir. Birçok satıcı, yazılımın hızla benimsenmesine yardımcı olmak için kapsamlı eğitim ve müşteri desteği sunar.
- SaaS diğer web tabanlı uygulamalarla entegre olur. Tek bir iş yazılımı çözümüne ihtiyacınız olmaz; bunun yerine, belirli süreçler için birden fazla satıcı kullanabilirsiniz. Bunlar büyük olasılıkla sorunsuz bir yaklaşım oluşturmak için entegre olacaktır.
Genel olarak, SaaS her türlü işletmenin ihtiyaçlarını karşılayabilir.
Hizmet Olarak Yazılım Modelinin Özellikleri
SaaS modeli, yazılım kavramıyla ilgili olarak soyutlayabileceğimiz çeşitli ortak özelliklere sahiptir:
- Çok kiracılı mimari: Yazılım benzersizdir, ancak her müşteri kendi özelleştirilebilir uygulama örneğine sahiptir. Aslında, bir pazarlama otomasyon yazılımına abonelik satın aldığınızda, diğer kullanıcıların erişebildiği tüm işlevlere erişebilirsiniz, ancak yazılımı sıfırdan kurabilir ve benzersiz bir sisteme sahip olana kadar özelleştirebilirsiniz.
- Ölçeklenebilir ayrıcalık yönetimi: Hem sağlayıcı hem de müşteri yöneticisi kullanıcılara belirli izin sistemleri atayabilir, farklı erişim derecelerine sahip yeni roller ve profiller oluşturabilir.
- Merkezi otomatik güncellemeler: Tüm müşteriler sistem bakım ve geliştirme güncellemelerinden yararlanır. Bu şekilde, zaman içinde her müşteri yazılımın sunduğu artan fırsatları görür. Sonuç olarak, sağlayıcı pazarı ve müşteri ihtiyaçlarını izler ve herhangi bir özel özelleştirme olmaksızın tüm müşterilerine gelişmiş bir çözüm sunar.
- Mükemmel dikey ölçeklenebilirlik: Temel altyapılar, müşterinin iş yükleri konusunda endişelenmesine gerek kalmayacak şekilde tasarlanmıştır (sözleşmeye bağlı hizmet sınırlarına rağmen). Bu nedenle, yeni kullanıcılar eklemek veya yazılımın kullanımını artırmak istediğinde, maliyetli altyapı geçişleri üzerinde çalışmanız gerekmez.
İyi özelleştirme potansiyeli: Merkezi yazılım yönetiminin getirdiği sınırlamalar, uygulama özelliklerini kişiselleştirilmiş bir şekilde genişletmek amacıyla belirli SDK’lar ve uygulama pazarları aracılığıyla yazılımı özelleştirme yeteneği ile sıklıkla dengelenir.
SaaS Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
SaaS çözümleri, esneklikleri ve ölçeklenebilirlikleri ile sürekli dönüşüm altında olan bir BT ortamına hızla yanıt vermek üzere tasarlanmıştır. Ancak hepsi bu kadar değildir.
Aşağıdaki listede, SaaS’ı dünya çapında modern ve yenilikçi işletmeler için üstün bir seçim haline getiren en önemli avantaj ve özelliklerden bazıları yer almaktadır.
1. Daha Düşük Maliyetler
Başlangıçta SaaS uygulamaları, kendi donanımlarına yatırım yapacak veya karmaşık bir BT ortamını yönetecek personeli işe alacak mali kaynaklara sahip olmayan küçük işletmeleri ve yeni başlayanları hedefliyordu.
Ancak şimdi, her büyüklükteki işletme SaaS’ın ilk kurulum maliyetlerini önemli ölçüde azaltmasından faydalanır. Üçüncü taraf satıcılar yazılım kodundan sorumlu oldukları için yazılım güncellemeleri, bakım ve destekle de ilgilenirler.
Bunun da ötesinde, birçok sağlayıcı çeşitli abonelik planları sunar, böylece müşteriler iş ihtiyaçlarını yansıtan lisans ve özellik sayısını seçebilir.
2. Erişilebilirlik
Şirket içi çözümlerin aksine, SaaS ile şirket içi bilgisayarlara ve donanımlara yazılım yüklemeye gerek yoktur. Yazılıma ve şirket verilerine erişmek için kullanıcıların sadece bir internet bağlantısına, bir web tarayıcısına ve oturum açma kimlik bilgilerine ihtiyacı vardır. Bu, işletmelerin çalışma, yetki verme ve iş yapma biçimlerini değiştirir.
Çalışanlar uzaktan çalışabildikleri için konum konusunda daha fazla esnekliğe sahip olurlar ve şirketler ofis alanından tasarruf edebilirler. Bu erişilebilirlik aynı zamanda dünyanın her yerinden ekipler görevlerini tamamlamak için aynı yazılımı ve veri tabanını kullandıklarından işbirliği yapmayı da kolaylaştırır.
3. Yüksek Benimseme Oranı
Şirketler personellerine yeni yazılım çözümleri sunduklarında, kullanıcıların bunları benimsemesi başarının anahtarıdır. Araçlardan yeterince faydalanılmaması ya da en verimli şekilde kullanılmaması durumunda yazılımın değeri azalır ve bu da gereksiz kaynak israfına neden olur.
SaaS çözümleri, teknik bilgisi olmayan kişiler için kullanımı kolaylaştıran sezgisel ve kullanıcı dostu arayüzler ile bilinir. Buna ek olarak, birçok SaaS tedarikçisi, benimseme oranını daha da artıran çevrimiçi kurslar gibi zengin eğitim kaynakları sunar.
Ayrıca, SaaS yönetim platformları aracılığıyla, BT ekipleri kullanıcı benimsemesini izleyebilir ve gerektiğinde ek destek ve eğitim sağlayabilir.
4. Özelleştirme
SaaS ürünlerinin büyük çoğunluğu, kullanıcılarının bir ayarlar panelinde belirli parametreleri değiştirmesine izin verir, böylece yazılım ilgili iş akışına sorunsuz bir şekilde entegre olur. Geleneksel olarak bu, yazılım yapılandırması olarak da bilinir ve daha çok şirket içinde geliştirilen özel yazılımlarla ilişkilendirilen bir özelliktir.
5. Daha Hızlı Özellik Sunumu
SaaS sağlayıcıları güncellemelerden ve yeni özelliklerin entegrasyonundan sorumlu olduklarından, geliştirme aşamalarında gerekli tüm testleri de gerçekleştirmektedir.
Sağlayıcının yükseltmeleri gerçekleştirmesi, beta aşamasından çıkmış ve kullanıma hazır olgun yazılım özelliklerini kullanacak olan müşteri için maliyetleri azaltır. Sadece tek bir konfigürasyon olduğundan, kullanıcıların sürüm kontrolü konusunda endişelenmelerine gerek yoktur.
Çoğu zaman SaaS sağlayıcısı farklı sektörlerden çok sayıda müşteriye hizmet verir ve gerekli iyileştirmeleri yapmak için kullanıcı davranışlarını analiz edebilir.
6. Artan İşbirliği
Daha iyi erişilebilirliğin yanı sıra SaaS çözümleri ekiplerin işbirliği yapmasını çok daha kolay hale getirir.
İlk olarak, tüm önemli veriler merkezileştirilir ve uzak konumlardan bile kullanılabilir. İkinci olarak, birçok SaaS uygulaması, daha iyi sürüm kontrolü elde etmek için ekiplerin belgeler veya dosyalar üzerinde gerçek zamanlı olarak çalışmasına olanak tanıyan özellikler sunar.
Diğer özellikler arasında sohbetler, daha iyi proje yönetimi ve görev delegasyonu için interaktif takvimler ve ekip oylamasına bağlı daha büyük kararlar için kolay paylaşım ve anket seçenekleri yer alır.
Şirket içi çözümler benzer işbirliği özelliklerine sahip olabilse de SaaS’ta bu özellikler çok daha yaygındır.
SaaS Kullanmanın Dezavantajları Nelerdir?
SaaS her büyüklükteki kuruluşa birçok fayda sağlar, ancak kendi riskleri ve dezavantajları da yok değildir. Her ne kadar faydaların sayısı genellikle endişelerden daha ağır bassa da, her işletmenin riskleri azaltmak veya en başından önlemek için aşağıdaki hususların farkında olması gerekir.
- Daha az kontrol: SaaS uygulamalarında kullanıcılar, şirket içi çözümlere kıyasla çok sınırlı kontrole sahiptir. Bu, işlevsellik, kesinti süresi ve önemli şirket verilerinin ne şekilde yönetildiği gibi alanlar için geçerlidir.
- Sınırlı özelleştirme: SaaS kullanıcıları, bir SaaS ürününü yalnızca belirli bir ölçüde özelleştirebileceklerinin farkında olmalıdır. Bu yüzden bir uygulamaya karar vermeden önce, işiniz için ihtiyaç duyduğunuz ayarlanabilir parametreleri sunduğundan emin olun.
- Uyumsuzluk sorunları: SaaS uygulamalarını halihazırda var olan bir sisteme dahil etmek zor olabilir. SaaS sağlayıcısı, yeni güvenlik açıkları yaratabilir ve uyumsuzluk sorunlarına neden olabilecek yükseltmeleri de başlatabilir.
- Güvenlik riskleri: Büyük miktarda hassas veri şirket dışında depolandığından, işletmeler üçüncü taraf sağlayıcının gerekli tüm güvenlik kontrollerini kullandığından ve uyumluluğun sağlandığından emin olmalıdır. Bunu yapmamak, veri ihlallerine ve ağır cezalara yol açabilir.
Boşa harcanan kaynaklar: SaaS yalnızca doğru yönetildiğinde maliyetleri düşürür. Birbiriyle örtüşen özelliklere sahip çeşitli uygulamalar için ödeme yapan veya gölge BT ile başa çıkamayan şirketler, değerli kaynakları boşa harcar ve SaaS’ın sunduğu temel avantajları kaçırır.
Yaygın Olarak Kullanılan SaaS Örnekleri
SaaS yeni bir terim değildir, yazılım, 1960’tan beri hizmet olarak kullanılmaktadır. O zamanlar bilgisayarlar büyük boyutlardaydı ve bugünkü gibi mevcut değillerdi. O zamanlar buna zaman paylaşımlı sistem deniyordu.
Mikroçipler, mikrodenetleyiciler ve işlemciler gibi ileri teknolojilerin ortaya çıkmasıyla bilgisayarların ve programların boyutları küçüldü ve 1990’ların sonlarında yazılımlar bilgisayarların operasyonlarını ele geçirdi. Her şey bulut bilişimle ilgili olan merkezi bilişimle ilgili hale geldi. Bu teknoloji sayesinde, kurulum ya da ekstra donanım gereksinimleri olmadan yazılımlar, kolayca kullanabilir hale geldi.
Uzun süredir kullandığınız hizmet olarak yazılımların bazı örnekleri aşağıdakileri içerir:
- Gmail – 2004’ten beri kullanılan bir e-posta hizmetidir.
- Netflix – Filmler ve dizi izlemek için kullanılan bir hizmettir.
- Whatsapp – Çok yaygın olarak kullanılan bir mesajlaşma hizmetidir.
- Google Drive – Dosyaları bulutta saklamak için kullanılan bir bulut depolama hizmetidir.
SAAS veya Hizmet Olarak Yazılım Nasıl Çalışır?
SAAS bir bulut dağıtım modeli üzerinde çalışır. Müşterilerin sistemlerine herhangi bir yazılım yüklemek zorunda olmadıkları benzersiz bir tekliftir. Web tarayıcıları veya uygulamalar kullanılarak erişilir. SAAS’ın yaratıcısı, uygulamayı tüm veri ve bilgi işlem kaynaklarıyla birlikte kendi sunucusunda barındırır. Alternatif olarak, bağımsız yazılım satıcıları da olabilirler.
Yazılıma erişmek için tüm bu fırsatlar, yukarıda Netflix örneğindeki gibi bir abonelik modeline dayanmaktadır.
SaaS’ın tüm müşterilerine, kullanmak istedikleri şekilde kullanabilecekleri ve kurabilecekleri yazılımın aynı kopyası sunulur. SaaS satıcısı yeni bir güncelleme yayınlarsa, SLA’lara [Hizmet seviyesi anlaşması] bağlı olarak tüm müşteriler için güncellenir.
Müşteri verileri, müşterilerin özelleştirebileceği SaaS işletmesinin politikalarına göre saklanabilir. Veriler müşteriler tarafından yerel olarak veya bulut üzerinde depolanabilir.
SaaS kullanmanın en iyi yanı, API’lere izin veriyorsa [ki çoğunlukla bunu sunarlar] halihazırda kullandığınız diğer yazılımları entegre edebilir ve iş performansını artırabilirsiniz.
Şirketler, yüksek altyapı maliyeti, yazılım için yalnızca ihtiyaç duyulduğunda ödeme yapma, herhangi bir indirme olmadan kolayca kullanılabilir hale gelme gibi zorluklardaki yüklerini azaltmak için SAAS kullanmayı tercih eder. Bu tür kullanılabilirlik kolaylığı nedeniyle şirketler SAAS kullanır. Ayrıca, birçok SAAS ürünü için yazılım desteği hazırdır ve genellikle ürün satın alımına dahildir.
SAAS vs On Premise: Hangisi Daha İyidir?
- Hem SaaS hem de on premise yazılıma ödediğiniz yıllık maliyet nedir? Bütçenizi belirleyin ve bunları parasal olarak karşılaştırın.
- SaaS ile yöneteceğiniz veya elde edeceğiniz kaynakları belirleyin.
- Yazılımınız büyüdükçe bir hizmet olarak ne kadar satılabilir?
- Yazılımınızda ne tür bir özelleştirme bekliyorsunuz?
- Hem SaaS hem de on premise yazılımın işlevselliğini karşılaştırın.
- Her ikisi için de kullanım kolaylığını anlamaya çalışın.
Bu soruları yanıtlarken hizmet olarak yazılımın daha fazla esneklik sunduğunu unutmayın. Bütçe dostu ise, hizmet olarak yazılıma geçmeyi düşünebilirsiniz.
Hizmet olarak yazılımı, işletmenize entegre etmek için başlangıç maliyetleri şirket içi uygulamalara kıyasla çok daha ucuz olduğu için bütçe dostu olarak kabul edilir.
Küçük ve yeni başlayan işletmeler, iş operasyonlarını ve yönetimlerini SaaS ile daha az maliyetle değiştirerek kolayca bir avantaj elde edebilir. Bu, muhtemelen onlar için en iyi fikir.
Bunlar bulut tabanlı uygulamalar olduğundan, kullanıcılar tarafından erişilebilirlik ve özelliklerin kullanımı oldukça kolay ve esnektir. Şirket içi yazılımlarda ise, kurulduğu sistemlerle sınırlıdır.
Birçok geleneksel işletmenin hala ERP teknolojisine bağımlı olduğunu görülse de, bulutun potansiyeli sınırsızdır ve geçiş yapmak kolaydır. Bu tür işletmelere SaaS alternatiflerini aramaları önerilir.
Özetle diyebiliriz ki, SaaS, her büyüklükteki şirketin günlük operasyonlarında güçlü yazılımlardan yararlanması için yeni bir model sunar. SaaS çözümleri masrafları azaltır, veri güvenliğini artırır ve çalışanlarınıza eşsiz bir kolaylık ve kullanım kolaylığı sağlar.
Kapsamlı özelleştirme seçenekleri, geniş platform uyumluluğu ve tutarlı iyileştirmeler ve yükseltmelerle birleştiğinde, SaaS çözümlerinin modern iş araçlarının geleceği olduğunu söylemek yanlış olmaz.
