Instagram neden bağımlılık yapar? Bildiğiniz üzere yediden yetmişe toplumda neredeyse herkes sosyal medya kullanıcısı haline geldi. En çok kullanılan ve kullanıcıya sahip uygulamalardan biri de “Instagram”. Instagram, 2010 yılının Ekim ayında fotoğrafları filtre kullanarak paylaşma imkânı veren bir uygulama olarak kuruldu.
Popülerliğini ise 2016 yılının Ağustos ayında güncellemeyle birlikte gelen 24 saatlik hikâyelerle kazandı. Uygulama ilk başta Snapchat’e benzetilerek alay konusu olsa da bir yıl içerisinde 150 milyon kullanıcıya ulaştı. 2017 sonunda 300 milyon, 2021’de 500 milyon kullanıcının üstüne çıktı. Ancak hikâyelerin Instagram kullanıcılarına sunulmasıyla toplum psikolojine birçok olumsuz etkisi oldu. Bunlardan biri de bağımlılık yaratmasıydı.
Instagram Neden Bağımlılık Yapar?
Sosyal medya hayatımıza girmesiyle birlikte sosyal medya bağımlılığı da peşinden geldi. Günümüzde sosyal medyanın etkisiyle kusursuz görünme isteği ortaya çıktı. Kusursuz vücut, kusursuz hayat, kusursuz aile, kusursuz arkadaşlık, bu kusursuzluk etkisiyle beyinler, “kusursuz” olmalıyım mesajını yerleştirdi. Sosyal medyanın kusursuzluk algısı filtre ve “photoshop” kullanımının da artmasına neden oldu. Filtrelerle cilt ve beden kusurları photoshop ile “kusursuz” gösterildi. Hatta depresyon ve anksiyete bozukluklarının son dönemdeki artış sebeplerinden biri de sosyal medya platformudur.
Zararlı Etkilerine Rağmen Neden Hala Instagram Kullanıyoruz?
Instagram’ın bize zarar verdiğini biliyoruz ancak neden bir türlü bu kusursuz filtreli uygulamadan ayrılamıyoruz. Peki, zararlı etkilerine rağmen neden Instagram kullanıyoruz? Yapılan bilimsel araştırmalar gösteriyor ki sosyal medyanın bağımlılıkla doğrudan ilgisi var. Özellikle kullanıcılar, takip ettikleri kişilerin hikâyelerini izlediklerinde beyinlerinde geçici bir bağımlılık etkisi oluşuyor. Ancak bu geçici his yalnız hissetmeye neden oluyor.
Hikâyeleri izlemediğimizde hayatı kaçırdığımızı düşünüyoruz. Instagram kullanarak sosyalleştiğimizi sanıyoruz ancak hepimizin içinde beğenilme arzusu yatıyor. Ve bu beğenilme arzusu “beğen butonuna” tıklandıkça daha da güdüleniyor. Her anımızı ölümsüzleştirmek adı altında kendimizi beğeniye sunuyoruz. Bu şekilde kendi değerimizi beğen butonuyla veya izlenme sayımızla belirliyoruz.
Instagram Bağımlılığı ve Sebep Olduğu Hastalıklar
Instagram bağımlılığının belirtileri:
- Sürekli aktif olma isteği
- Yoğun Instagram kullanımı
- İletişimi sosyal medya ile sınırlama
- Instagram’da uzak kalınca yaşanan huzursuzluk ve yoksunluk hissi
- Takip edilen kişilerle kendi yaşamını karşılaştırma
Yoğun Instagram kullanan kişilerde “kusursuzluk” algısı oluşuyor. Bunun sonucunda beden dismorfik bozukluğu veya yeme bozukluğu, depresyon, anksiyete bozukluğu gibi hastalıklar oluşabiliyor.
Vücutlarında beğenmedikleri bölümleri değiştirmeye çalışıyor, kendilerini aç bıraktıkları zorlayıcı diyetler yapıyor, saatlerce spor yapıyor ve takip ettikleri kişilerin hayatlarına özeniyorlar. Hedefleri gerçekçi olmayan bireyler, sonuç istedikleri gibi olmayınca kendilerini yetersiz ve güçsüz hissediyorlar.
Instagram Bağımlılığı İçin Neler Yapabilirsiniz?
Kendinizde ya da yakınınızda Sosyal medya bağımlılığı olduğundan şüpheleniyorsanız uzman yardımı almalısınız. Klinik bir psikolog tarafından uzman yardımı alarak problemi çözmeye odaklanmalısınız. Kendinize tanı koymamaya, sorunu uzmanına bırakmaya dikkat edin. Eğer uzman yardımı almak istemiyor ya da alamıyorsanız size yakın gelen bir aile bireyi veya dostunuzla konuşarak uzman yardımı almanızı sağlayın.
Instagram bağımlılığı aslında klinik tabiriyle “sosyal medya bağımlılığı” olarak geçer. Sosyal medya bağımlılığı, hafife alınacak bir problem değildir. DSM 5’e göre sosyal medya bağımlılığı psikolojik bir rahatsızlıktır. Uzman desteği ile tedavi edilmediği durumlarda günlük hayattaki aktiviteleri engelleyebilen ve sosyal ilişkileri zedeleyen bir durumdur. Bireyin sosyal medya bağımlılığının ilerlemesi dolaylı olarak hayatını tehlikeye atmaktadır.
Sosyal medya bağımlılığı tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Gerekli tanı konulup, tedavi uygulandığında iyileşebilir. Sosyal medya, her ne kadar hayatımızın bir parçası haline gelse de bilinçsiz kullanımı sorunlara yol açabilmekte ve toplumu olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
Instagram Neden Bağımlılık Yapar İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Instagram bağımlılığından kurtulmak için ne yapabiliriz?
Daha fazla sosyalleşerek bağımlılıktan kurtulabilirsiniz. Bunun haricinde uzman bir destek de almanız da fayda var.
