Finans Piyasalarında Yanıltıcı Emir Nedir? (Spoofing)
Yanıltıcı emir, geçmişten günümüze tüm borsalarda özellikle büyük oyuncular tarafından kullanılan fakat resmi olarak yasak sayılan bir manipülasyon işlemi olarak bilinmektedir. Bu yüzden piyasada para kaybeden ve istenmeyen durumlara maruz kalan birçok yatırımcı bulunmaktadır.
Dolayısıyla yeni yatırımcılar finans piyasalarında yanıltıcı emir nedir sorusunu araştırmaktadırlar. Eğer sizler de borsalara girmeden önce çeşitli manipülasyon tekniklerinin neler olduğunu öğrenmek ve bu tür numaralara yem olmamak istiyorsanız hemen içeriğimizi incelemeye başlayabilir ve Spoofing işleminin ne olduğunu detaylıca öğrenebilirsiniz.
Yanıltıcı Emir Nedir? (Spoofing) 💰
Yanıltıcı emir, yıllardır tüm piyasalarda bulunan ve büyük yatırımcıların piyasaları manipüle etmesini sağlayan oldukça etkili bir yöntemdir. Var olmayan yatırım miktarının varmış gibi gösterilmesi ve bunun düzenli olarak yapılması ile birlikte küçük yatırımcılar tuzağa düşer ve istenilen değerden satım veya alım yapmaya başlarlar. Daha sonrasında Spoofing işlemi sona erdirilerek tüm kazançlar dolaylı yoldan Spoofing yapan kişinin eline geçer.
- Yanıltıcı emir hisse, emtia, döviz, altın ve kripto para gibi birçok piyasada kullanılabilen bir manipülasyon yöntemidir.
- Yanıltıcı emir genellikle yeni nesil botlar sayesinde gerçekleştirilmekte ve istenilen değere yaklaşıldığında bir sonraki emiri aç mantığı ile çalışmaktadır.
- Spoofing piyasaları manipüle etmekle kalmaz, mevcut dinamiklerin de hasar görmesine ve yatırımcı kaybedilmesine sebep olabilir.
- Beklenmedik yükselişler ve düşüşler sonucunda emir defterleri kontrol edilerek Spoofing olup olmadığı tespit edilebilir.
- Spoofing diğer piyasa manipülasyon yöntemleri ile birleştirilerek kesin sonuç verebilir.
- Yanıltıcı emir temel olarak büyük yatırımcıya yüksek kazançlar sağlarken, küçük yatırımcının elindekileri kaybetmesine sebebiyet verir.
Örneğin hesabınızda 1000000TL bulunuyor ve mevcut değeri 1TL olan kripto para birimini 0.75TL’den almak istiyorsunuz. Bu durumda Spoofing işlemini gerçekleştirerek kademeli olarak 0.95TL, 0.90TL, 0.85TL ve 0.80TL olarak 1 Milyon TL’lik emirler oluşturdunuz. Bunu gören yatırımcılar piyasanın düşeceğini düşüneceklerdir ve mallarını ellerinden çıkarmaya çalışacaklardır. Dolayısıyla sizler de 0.75TL değerine hiçbir alım yapmadan ulaşabilirsiniz. Daha sonrasında 0.75TL değerinden satın alarak beklentileri boşa çıkarır ve yatırımcının tekrar piyasaya girmesini sağlayarak değerin 1TL seviyesine çıkmasını sağlayabilirsiniz.
Yanıltıcı Emir Neden Kullanılır? 📊
Piyasayı manipüle ederek kendi çıkarlarını arttırmayı hedefleyen balina olarak nitelendirdiğimiz yatırımcılar, Spoofing işlemi ile mevcut yatırım aracının istedikleri değere gelmesini sağlayabilirler. Örneğin değeri 2 olan bir kripto para biriminin Spoofing ile değerini 1 seviyesine düşüren balina, daha sonrasında en düşük seviyeden yüklü alımlar gerçekleştirerek Spoofing işlemini sonlandırır ve kazanç sağlamasını neredeyse kesin hale getirir. Bu noktada diğer yatırımcıların çekimser davranması Spoofing işleminin olumsuz sonuçlanmasına da yol açabilir.
Spoofing Sonuçları Neler Olmaktadır? 📉
Yanıltıcı emir işleminin boyutu ne kadar büyükse etkileri de o kadar büyük olmaktadır. Örneğin sürekli yüksek satışlar sunup piyasanın aşağıya çekilmesine yol açan bir Spoofing saldırısı, günün sonunda ilgili yatırım aracının inanılmaz seviyede değer kaybetmesine yol açabilir. Fakat nispeten düşük yatırımlar, büyük borsalarda çok fazla etkili olmamakta yalnızca kısa süreliğine piyasanın yön değiştirmesine sebebiyet vermektedir. Yine de küçük değişimler bile bazı yatırımcıların ciddi zararlarla karşılaşmasına yol açmaktadır.
Piyasadaki en ciddi manipülasyon araçlarından biri olan yanıltıcı emir nedir sorusunu örneklerle ve detaylarla açıklamaya çalıştık. Kripto paralarda yapılan Spoofing işlemleri ile ilgili daha fazla detaya sahip olmak isterseniz Investopedia Spoofing sayfasını inceleyebilirsiniz. Burada bulunan hiçbir açıklamanın ve yorumun herhangi bir özendirme niteliğine sahip olmadığını ve yatırım tavsiye niteliği taşımadığını unutmayın.
Yanıltıcı Emir (Spoofing) ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular 📌
Yanıltıcı Emir Yasal Mıdır?
İçeriğimizde de belirttiğimiz üzere yanıltıcı emir işlemi günümüzde tüm borsalar ve denetleyici kurumlar tarafından yasaklanmıştır. Dolayısıyla bu işlemi yapan veya yapmaya azmettiren kişiler ciddi anlamda yaptırımlara maruz kalırlar. Piyasaların dengesini bozabildiği ve yatırımcıların korku atmosferi içerisine girmelerine sebep oldukları için günümüzde Spoofing işlemini yapan neredeyse kimse kalmamıştır.
Yanıltıcı Emirler Piyasayı Ne Ölçüde Etkiler?
Spoofing işlemleri piyasayı tamamen yönlendirme noktasında çok fazla güce sahip olmasalar da manipüle etkisi yarattıkları için olması gerekenin dışında hareketlilikler görülebilir. Bu durum sonucunda ortama milyonlarca dolar kayıp çıkmaktadır. Spoofing işlemini gerçekleştiren kişi veya kişilerin varlıklarına göre manipüle oranı artıp azalabilmektedir.
Yanıltıcı Emirin Başarısız Olma Şansı Var Mıdır?
Günümüzde birçok kripto para borsası ve büyük piyasa borsaları Spoofing işlemlerine karşı ciddi önlemler almaktadırlar. Dolayısıyla başarı şansları inanılmaz seviyede düşüş göstermiştir. Fakat yine de halen küçük borsalarda bu tür işlemler gerçekleştirerek kara para aklama yapabilmektedir. Sorumluların bulunması halinde ise ciddi yaptırımlar uygulanmakta, hesaplarındaki paralara el konmaktadır.